Monday, February 3, 2014

Fólkaskúlin skal megna tað ómøguliga

Áhugaverda samrøðan við dugnaliga næmingin og tankar hennara um skúla og undirvísing, gav mær hug at halda, at ov stór, ella skeiv, krøv verða sett fólkaskúlanum. Í einum samfelag, har menniskju - bæði børn og vaksin - eru ymisk, hava ymiskar fyritreytir, ymiskar meiningar, ymisk evni, ymisk áhugamál, ymiskar áskoðanir á lívið, ymiskar ambitiónir, ymiska menniskjafatan, ymisk ynski, ymisk krøv, ymiska uppaling... you name it... er uppgávan hjá fólkaskúlanum ovurstór. Eru krøvini tá, at hvør einstakur næmingur skal fáa eitt persónligt nøktandi tilboð, sum passar júst honum, gerst uppgávan ov stór. Tí tá mugu vit gera serstakt tilboð til allar næmingar. Hvar í samfelagnum annars finna vit eina skipan, ein stovn ella felag við møtiskyldu fyri øll í aldrinum 7-16 ár, har ØLL trívast, hava tað stuttligt og elska at vera? Nei, neyvan nakrastaðni, men er hetta kravið vit seta fólkaskúlanum.

Hoyr samrøðuna her: http://kvf.fo/netvarp/uv/2014/02/03/ta-skal-vera-stuttligt-ganga-skla

Í hesum hugsi eg ikki um næmingar, sum hava serligar fakligar avbjóðingar, tí fakligar avbjóðingar eiga at vera serøki fyri fólkaskúlan.

Takast kann ikki burtur, at í øllum hesum ymisleikunum eru námsætlanir við fakligum krøvum, sum siga, hvat næmingarnir skulu vera førir fyri, og ymiskar royndir, sum lærarar mugu fyrihalda seg til. Hvar kemur hetta inn í kjakið? Í hesum er sjálvsagt neyðugt, at næmingar, foreldur og lærarar møtast í eini semju um, at allir partar gera sítt besta – sum onkuntíð kanska ikki er nóg mikið. Men neyvan verður tilboðið altíð fullkomiliga nøktandi fyri allar partar.

Vert er eisini at taka við, at lærarar hava avbjóðingar í undirvísingini, har næmingar persónliga ikki hava tað gott. Sum eisini hugvekjandi verður nevnt í stílinum: Jeg har været igennem flere samtaler med skolepsykologer, familierådgivere, lærere og min familie om mit skoleproblem. Grunden til, at jeg ikke trives i skolen er fordi, jeg har haft personlige problemer derhjemme. Men ikke kun det! Jeg har heller ikke været helt med i undervisningen. Jeg har fokuseret så meget på mit familieliv, at jeg ikke har ikke kunnet koncentrere mig om min skole.

Um prátið um fólkaskúlan skal byggja á, at næmingar ikki trívast, ikki fáa nøktandi fakligar avbjóðingar, at foreldur ikki hava yvirskot/evni at hjálpa barninum, at lærarar ikki eru nóg áhugaverdir, trupulleikar við matpakkum, óhóskandi skúlabygningar, at skúlin ikki er nóg stuttligur, gamlar bøkur... you name it... so hugsi eg, at fólkaskúlin ongan møguleika hevur at yvirliva sum virðilig skipan í samfelagnum. Tí ein stovnur, sum fólkaskúlin, ger óivað nógv rætt og nøktandi, tá ið hugsað verður um, hvussu nógvir føroyingar fáa víðari útbúgving... júst hetta átti at fylt nakað meir.

Kendi prátið í morgun sum eitt frískt lot inn í annars deyða kjakið um fólkaskúlan, og saknaði, sum so ofta, tá ið endiliga tosað verður um fólkaskúla, at hoyra, hvussu nógv orka í veruleikanum verður løgd í hvønn einstakan næming í gerandisdegnum fyri at møta kravnium frá samfelagnum.