Arbeiða vísiliga
Við so grundleggjandi broytingum í skúlahøpi er umráðandi at fara vísiliga til verka, har næmingar, foreldur, leiðsla og lærarar, ígjøgnum gott samskifti og nágreiniligar ætlanir, fáa røttu ognarkensluna og møguleika at hava ávirkan á tað, sum nú skal henda.
Klaksvíkar býráð má veruliga vísa í verki vilja at seta nøktandi pening av til ein vælútbygdan, rúmligan skúla. Umráðandi er eisini, at hetta ikki verður skundað ígjøgnum. Ting tager tid, segði Piet Hein. Í júst hesum málinum hevur eyðkenni tó verið, at tað skuldi gerast skjótast gjørligt, so skjótt, at lagt var ikki til merkis, at eitt skriv frá 31 lærarum manglaði í málinum.
Forkvinnan bersøgin
Stutt eftir samanleggingina av skúlunum sigur forkvinnan í skúlastýrinum við Skúlan á Ziskatrøð ironiskt í kjaki á sosialum miðli: ”Tað vil vísa seg, hvussu stór katastrofan verður. Kann ikki verða verri enn verandi skúlaskipan, ið er ein katastrofa fyri næmingarnar.”
Hetta átti at fingið okkum at steðga á og spyrja: Hvussu síggja vit fólkaskúlan, hvørja ábyrgd og ávirkan síggja vit okkum sjálvi at hava, og hvat sigur útsøgnin um virðingina fyri skipanini. Hugsi, at júst hesin hugburður, verður møguliga størsta avbjóðingin í komandi tíð.
Tað er ikki einvíst prógvað, at stórir skúlar geva betri úrslit, at næmingar trívast betur ella at samanlegging er ein góð loysn, men í hesum málinum sýnast pástandir at verða vorðnir sannleikar.
Ógrundgivnar grundgevingar
Frágreiðing gjørd í 2013 av hugbankanum CEPOS vísir á, at vanligastu grundgevingarnar fyri at niðurleggja ella leggja saman skúlar er, eins og meirilutatilmælið vísir á, er at fáa stórrakstrarfyrimunir og at fakliga støðið hjá næmingunum gerst hægri. At hetta gerst veruleiki eftir samanlegging, vísir frágreiðingin tó aftur. Í kommunum við færri skúlum verður hinvegin meira peningur nýttur til hvønn næming, og næmingar í kommunum við bygnaðarbroytingum hava lyndi til ikki at klára seg eins væl og næmingar í kommunum, sum ikki hava broytt bygnaðin.
Víðari stendur m.a. í tilmælinum frá meirilutanum, at samanleggingin gevur eina sterkari skúlaeind at møta framtíðar avbjóðingum og alheimsgerðum, at fyrisitingarliga- og námsfrøðiliga leiðslan verður styrkt, betri planlegging, betri gagnnýtslu og menning av lærarum, fleiri møguleikar – fjølbroyttari undirvísingarmøguleikar, fakliga breidd, bara fyri at nevna nakað. Tykist løgið, at tey, ið skriva tilmælið, kunnu tryggja borgarum í Klaksvík hetta, tí neyvan verður uppgávan lættari eftir samanleggingina.
Tað kann hinvegin undra, at tá hesar eru grundgevingar fyri at leggja saman, hví, eftir øllum at døma, hetta ynski ikki longu eru tryggjað í einum stórum skúla við 40 lærarum og 400 næmingum.
Nýhugsanin er gomul hugsan
Tað, sum í dag verður kallað nýhugsan, sóu fólk í 70unum vert at fara burtur frá. Fólk vilja aftur hava eina leiðslu, eina skúlamentan, stórrakstrarfyrimunir, har smærru eindirnar í veruleikanum gerast størri – í miðal 233 næmingar í hvørjari – sum ikki skapa nærleika og tryggleika fyri einstaka næmingin, men heldur møguleika at detta burturímillum.
Kann tað gerast verri
Skilji væl, at næmingar og foreldur ikki eru nøgd við karmarnar í skúlanum á Ziskatrøð, men neyvan er tað ein góð grundgeving fyri at leggja saman. Tá ið eg sigi, at nú er umráðandi at standa saman, so er tað sjálvsagt við tí í huga, at tað eru avgjørdar avbjóðingar í nýggja bygnaðinum. Her skal eitt miðvíst og nágreiniligt arbeiði leggjast í fyri at fáa størsta fólkaskúlan í landinum at virka – eisini frá Mentamálaráðnum. Ikki er nóg mikið at siga, at tað verður ongantíð verri, enn tað er í dag, tí júst tað er avgjørt ein møguleiki.
Við vón um, at vit øll standa saman um nýggja bygnaðin, so vit halda fram við mennandi og kveikjandi skúlaskapi í Klaksvík.
