“Hvør sleppur at liva, og hvør sleppur ikki?”

Dagbladet í Norra hevði 30. apríl 2015 hesa yndirskriftina:

"Hvør sleppur at liva, og hvør sleppur ikki?"

Hetta er spurningurin frá íslendsku listakvinnuni Sigga Ella í listaverkætlan síni "First and foremost I am" – Fyrst og fremst eri eg.

Við eini myndarøð við 21 myndum ynskir Ella at vísa á, at menniskju við Down syndromi hava eins stórt virði og onnur, og at eyka kromosomið á ongan hátt eigur at vera grundarlag fyri at døma tey. Myndirnar, sum vísa ymisk menniskju í ymiskum aldri - frá níggju mánaðum til 60 ár - hava nú verið á sigursferð í alskyns miðlum.

Hugskotið til etiska spurningin og verkætlanina fekk listakvinnan ein dagin hon hoyrdi evnið um menniskju við Down syndromi umrøtt í útvarpinum.

Í útvarpinum var aktuelli etiski spurningurin settur, tí vit nú kunnu velja, um vit vilja varðveita fostrið í móðurlív ella ikki, tí tað hevur Down syndrom. Endamálið við fosturdiagnostikkinum er júst at kanna hetta, sigur Sigga Ella við Dagbladet og heldur fram: "Tá ivist eg í, hvagar vit eru á veg. Vilja foreldur tá velja at varðveita fostrið, um tey vita, at tað hevur Down syndrom?"

Endamálið við myndarøðini, sigur listakvinnan, er at fáa menniskju at steðga á og hugsa um áðurnevnda spurningin.

"Eg vil, at menniskju skulu síggja vakurleikan í mannaættini, samstundis sum vit fagna margfeldi. Eg eri ikki ímóti fosturdiagnostikki ella kanningum, sum verða gjørdar viðvíkjandi ílegum, men tað er fyri meg neyðugt at byrja eitt kjak og somuleiðis at upplýsa menniskju um Down Syndrom. Tað er jú ikki ein sjúka."

Myndarøðin hevur fingið umrøðu á stóru netmiðlunum sum t.d. CNN, Daily Mail og Huffington Post. Verkætlanin hevur eisini seks ferðir verið sýnd fram í Íslandi, seinast á Reykjavík Museum of Photography.

"Eg havi fingið ótrúliga nógvar positivar afturmeldingar frá øllum sløgum av menniskjum um allan heim. Eg vóni, at menniskju fara at síggja, at menniskju við Down syndromi ikki eru sjúk ella eru ein “feilur”. Foreldur at børnum við Down syndromi vildu aldrin býtt barn teirra um við nakað annað í heiminum."

Framsýning av myndunum verður í Íshúsinum í Tórshavn 12. juni, og um somu tíð verða tær sýndar á Warsaw festival of Art photography frá 15. mai til 15. juli.